ഓഹരി വിപണിയിലെ നിക്ഷേപം, അറിവ്, ഗവേഷണം, calculated risk taking  എന്നിവയുടെ ഒരു കളിയാണ്. എന്നാൽ ചെറുകിട നിക്ഷേപകർക്ക് അത് പലപ്പോഴും ഒരു ചൂതാട്ടമാണ് – കിട്ടിയാൽ കിട്ടി എന്ന മട്ടിലുള്ള ഒരു കളി.

Yes Bank – ൻറെ കഥയാണിത്.

2018-ൽ  Yes Bank  ഒരു സൂപ്പർസ്റ്റാർ ഓഹരിയായിരുന്നു.നല്ല ഇൻവെസ്റ്റ്മെന്റിനായി നോക്കിയിരിക്കുന്ന ഏതൊരാളെയും  പോലെ ഞാനും ആ സ്റ്റോക്കിനെ വീക്ഷിച്ചു. 

സ്വാഭാവികമായും അതിൽ  നിക്ഷേപം നടത്തുന്നതിന് മുമ്പ് ഞാനും Yes ബാങ്കിനെക്കുറിച്ച് പഠിച്ചു. – അതിനായി ഞാൻ ആശ്രയിച്ചതാവട്ടെ ബാങ്കിൻറെ financial results-ഉം,   Reuters Research -ൽ നിന്നുമെടുത്ത deatiled analysis ഉം ആയിരുന്നു. ശക്തമായ സാമ്പത്തികവും, മികച്ച വളർച്ചാ സാധ്യതയും, സുസ്ഥിരമെന്ന് തോന്നിച്ച നേതൃത്വവുമുള്ള ഒരു കമ്പനിയാണ് Yes bank എന്നതാണ് ഈ രണ്ട് ശ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നും എനിക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞത്  – എന്തുകൊണ്ടും നിക്ഷേപം നടത്താൻ പറ്റിയ ഒരു ഓഹരി. എന്നാൽ എന്നാൽ പൊതുവായി അവതരിപ്പിക്കുന്ന Financial Reports -ൽ Yes Bank കൃത്യത കാണിച്ചിരുന്നില്ല എന്നതായിരുന്നു വാസ്തവം. അത് കൊണ്ട് തന്നെ Financial Reports -ൽ നോക്കി Yes ബാങ്കിനെ വിലയിരുത്തിയിരുന്നു ഒരാൾക്കു ബാങ്കിൻറെ യഥാർത്ഥ അവസ്ഥ  മനസിലാകുമായിരുന്നില്ല.

സ്റ്റോക്ക് മാർക്കറ്റ് നിക്ഷേപം തുടങ്ങുന്നതിന് മുൻപ് അറിയേണ്ടതെല്ലാം

കിട്ടാകടങ്ങൾ (Non Performing Loans) കാരണം ഇന്ത്യൻ ബാങ്കിങ് മേഖല ആകെ നട്ടം തിരിയുന്ന ഒരു സമയം ആയിരുന്നു അത്. സ്ഥിതി വഷളായി തുടങ്ങിയപ്പോൾ, കിട്ടാകടങ്ങളുടെ കണക്കുകൾ സൂക്ഷമമായി ഓഡിറ്റ് ചെയ്ത്, ബാങ്കിങ് മേഖലയിൽ അച്ചടക്കം തിരിച്ചു കൊണ്ടുവരാൻ RBI ശക്തമായി ഇടപെട്ട് തുടങ്ങിയിരുന്നു. 

Risky ആയിട്ടുള്ള  (തിരിച്ചടവ് മുടങ്ങാൻ സാധ്യതയുള്ള) പല  വലിയ കമ്പനികൾക്കും ലോൺ കൊടുക്കാൻ താല്പര്യം കാണിച്ചിരുന്ന ഒരു ബാങ്ക് ആയിരുന്നു Yes Bank. എന്നാൽ നേരത്തെ സൂചിപ്പിച്ചത് പോലെ അവർ അത് ഫിനാൻഷ്യൽ റിസൾട്ടുകളിൽ കാണിച്ചിരുന്നില്ല.

2016, 2017 വർഷങ്ങളിൽ, RBI ഓഡിറ്റിൽ ഈ പൊരുത്തക്കേടുകൾ  പിടിക്കപ്പെടുകയും, ഒരു തവണ അവർ പിഴയടക്കേണ്ടി വരുകയും ചെയ്തിരുന്നു. എങ്കിലും CEO & MD ആയ റാണാ കപൂറിൻറെ നേതൃത്വത്തിൽ കമ്പനി പുതിയ ഉയരങ്ങൾ താണ്ടിക്കൊണ്ടിരുന്നു. അതിനനുസരിച്ചു സ്റ്റോക്കിന്റെ വിലയും മുകളിലേക്ക് കുതിച്ചു.2018 ആഗസ്റ്റ് 20 -ന് സ്റ്റോക്ക്   വില ₹404 എന്ന എക്കാലത്തെയും ഉയർന്ന നിലയിൽ എത്തി.കുതിച്ചുയരുന്ന ഏതൊരു സ്റ്റോക്കിനും ആവശ്യക്കാർ ഏറെ ഉണ്ടാകുമല്ലോ.

ദുരന്തത്തിന്റെ തുടക്കം:

സെപ്റ്റംബർ 19, 2018 ന്‌  Yes ബാങ്കിന്റെ മുന്നോട്ടുള്ള തലവര മാറ്റിയ ഒരു വാർത്ത പുറത്തുവന്നു.  RBI, റാണാ കപൂറിൻറെ MD & CEO പദവിയുടെ കാലാവധി വെട്ടിച്ചുരുക്കി  എന്നതായിരുന്നു ആ വാർത്ത. സെപ്റ്റംബർ 1, 2018 മുതൽ  മൂന്ന് വർഷത്തേക്ക് ആണ് റാണ കപൂറിന്  MD & CEO പദവി നീട്ടി കൊടുക്കാൻ ബാങ്കിൻറെ ബോർഡ്  RBI -യോട് അനുവാദം ചോദിച്ചിരുന്നത്. എന്നാൽ കാലാവധി വെറും അഞ്ചു മാസമായാണ്  (ജനുവരി 31, 2019 വരെ) RBI വെട്ടി ചുരുക്കിയത്.

ഈ വാർത്ത വന്നത് സെപ്റ്റംബർ 19 – ന് മാർക്കറ്റ് ക്ലോസ് ആയതിന് ശേഷമാണ്. പിറ്റേന്ന്, സെപ്റ്റംബർ 20 മാർക്കറ്റ് അവധി ആയിരുന്നു (മുഹ്റം). അതായത് ഈ വാർത്തയോട് പ്രതികരിക്കാൻ നിക്ഷേപകർക്ക് ഏകദേശം 36 മണിക്കൂർ സമയം ലഭിച്ചു.

സെപ്റ്റംബർ 21, വെള്ളി: ഒരു അവധിക്ക് ശേഷം മാർക്കറ്റ് തുറന്നപ്പോൾ യെസ് ബാങ്ക് തകർന്നടിഞ്ഞു. 287.30 നു ഓപ്പൺ ചെയ്ത സ്റ്റോക്ക് അന്നത്തെ ട്രേഡിങ്ങ് സെഷനിൽ താഴേക്ക് പതിച്ചു കൊണ്ടിരുന്നു. 

പലരും കരുതിയത്, “ഇതൊരു നേതൃത്വപരമായ പ്രശ്നം മാത്രമാണ്, ഒരു താൽക്കാലിക പ്രതിസന്ധി. ബാങ്ക് ശക്തമാണ്. കുറഞ്ഞ വിലയ്ക്ക് ഒരു മികച്ച സ്റ്റോക്ക് വാങ്ങാനുള്ള എൻ്റെ അവസരമാണിത്” എന്നായിരുന്നു. ഈ  ഡിസ്‌കൗണ്ട് എവിടെ വരെ പോകും എന്നറിയാൻ ഞാനും കാത്തിരുന്നു. 

സാധാരണ, ദിവസവും 2-3 കോടി ഓഹരികൾ വിറ്റുവരവ് നടന്നിരുന്ന സ്ഥാനത്ത് അന്ന് വിറ്റുവരവ് നടന്നത്  29 കോടിയിലധികം ഓഹരികളുടേതാണ്! വലിയ കളിക്കാർ (FIIs, DIIs – വിദേശികളും, സ്വദേശികളുമായ ഇന്സ്ടിട്യൂഷനൽ ഇൻവെസ്റ്റർസ്) കൂട്ടത്തോടെ ഓഹരികൾ വിറ്റൊഴിയുകയായിരുന്നു. ഇതിനിടയിൽ  ₹232.3 രൂപയ്ക്ക് ഞാനും കുറച്ച് ഓഹരികൾ വാങ്ങി.

View historic stock prices of Yes Bank

രക്ഷപെടൽ:

സെപ്തംബർ 21-ന്  സ്റ്റോക്ക് ക്ലോസ് ചെയ്തത് 226.50 ന് ആയിരുന്നു.  അടുത്ത കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾ Yes ബാങ്കിൻറെ സ്റ്റോക്ക് തുടർച്ചയായി താഴേക്ക് പോയി, 170.60 എന്ന നില വരെയെത്തി; ഒക്ടോബർ 1 – വരെ ആ വീഴ്ച തുടർന്നു. അപ്പോഴേക്കും ബാങ്കിൻറെ risky ലോണുകളെ പറ്റിയുള്ള അനാലിസിസുകളും, വലിയ ഇൻവെസ്റ്റർസ് ഈ സ്റ്റോക്ക് വിട്ടൊഴിയുന്നതിനെ പറ്റിയും ഞാൻ മനസ്സിലാക്കിയിരുന്നു.

ഒക്ടോബർ 1 -ലെ 170 എന്ന താഴ്ചയിൽ നിന്ന് Yes ബാങ്കിന്റെ സ്റ്റോക്കിന് ഒരു ചെറിയ ഉണർവ്വ് കണ്ടുതുടങ്ങി. പുതിയ CEO – യെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകളും, മാനേജ്മെന്റിന്റെ ക്രിയാത്മകമായ ചില  പ്രസ്താവനകളും കാരണം വില ഉയർന്നു. പിന്നീട് വന്ന ഏകദേശം രണ്ടാഴ്ച സ്റ്റോക്ക് വില ഉയർന്ന് 254.85 വരെയെത്തി. സ്റ്റോക്ക് മാർക്കറ്റിൽ Dead Cat Bounce – എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു പ്രതിഭാസം ആണത്. തുടർച്ചയായി വീണുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു സ്റ്റോക്കിൽ വരുന്ന ഒരു താൽക്കാലിക തിരിച്ചു വരവ്.

ആ ചെറിയ കയറ്റം ഒരു രക്ഷപെടാനുള്ള പഴുതാണെന്ന് എനിക്ക് തോന്നി. കൂടുതൽ ലാഭത്തിന് വേണ്ടി കാത്തിരിക്കാതെ, ഒക്ടോബർ 15-ന് ഞാൻ എന്റെ ഓഹരികളെല്ലാം ₹247-ന് വിറ്റു, ഒരു ചെറിയ ലാഭത്തിൽ ആ അധ്യായം അവസാനിപ്പിച്ചു.

എനിക്ക് യഥാസമയം പുറത്തുകടക്കാൻ കഴിഞ്ഞെങ്കിലും, എൻ്റെ പല സുഹൃത്തുക്കളും വിലയിടിവിനെ ഒരവസരമായിട്ടാണ് കണ്ടത്. ‘ആവറേജ് ഡൗൺ’ ചെയ്യുന്നതിലൂടെ (അതായത്, വില കുറയുമ്പോൾ കൂടുതൽ വാങ്ങി ശരാശരി വില കുറയ്ക്കുന്നതിലൂടെ), സ്റ്റോക്ക് തിരികെ വരുമ്പോൾ അവരുടെ നഷ്ടം നികത്താനാകുമെന്ന് അവർ വിശ്വസിച്ചു.

എന്നാൽ ആ തിരിച്ചുവരവ് ഒരിക്കലും സംഭവിച്ചില്ല.

പകരം, യെസ് ബാങ്ക് വീണ്ടും താഴേക്ക് പോയിക്കൊണ്ടിരുന്നു. അവർ ഒരു സുവർണ്ണാവസരം എന്ന് കരുതിയത്, യഥാർത്ഥത്തിൽ വീഴുന്ന കത്തിയായിരുന്നു (falling knife)—ഒരിക്കലും നിൽക്കാതെ താഴേക്ക് പതിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന ഒരു സ്റ്റോക്ക്. അവരിൽ പലർക്കും തങ്ങളുടെ നിക്ഷേപത്തിൻ്റെ വലിയൊരു ഭാഗം നഷ്ടപ്പെട്ടു, തുടക്കത്തിൽ ഒരു മികച്ച അവസരമെന്ന് കരുതിയ ഒരു കെണിയിൽ അവർ അകപ്പെട്ടുപോയി.

അന്ന് വിറ്റില്ലായിരുന്നെങ്കിൽ എന്ത് സംഭവിക്കുമായിരുന്നു?

എന്റെ തീരുമാനം എത്ര ശരിയായിരുന്നു എന്ന് കാലം തെളിയിച്ചു.

• ഏപ്രിൽ 2019: പുതിയ മാനേജ്മെൻ്റ് ബാങ്കിന്റെ ചരിത്രത്തിലെ ആദ്യത്തെ ഭീമമായ നഷ്ടം (₹1,507 കോടി) റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. മറച്ചുവെച്ച കിട്ടാക്കടങ്ങൾ പുറത്തുവന്നതോടെ സ്റ്റോക്ക് വീണ്ടും തകർന്നു.
• മാർച്ച് 2020: ബാങ്ക് പൂർണ്ണമായി തകർച്ചയുടെ വക്കിലെത്തി. ആർബിഐ ബാങ്കിന് മൊറട്ടോറിയം ഏർപ്പെടുത്തി. പിൻവലിക്കാവുന്ന തുക ₹50,000 ആയി പരിമിതപ്പെടുത്തി. സ്റ്റോക്ക് വില അതിന്റെ എക്കാലത്തെയും താഴ്ന്ന നിലയായ വെറും ₹5.55-ൽ എത്തി.

എന്റെ ഈ ചെറിയ ലാഭം ഒരു വലിയ വിജയമായി തോന്നാൻ മറ്റൊരു കാരണമുണ്ട്. സ്റ്റോക്ക് വില ₹350 രൂപ ആയിരുന്നപ്പോൾ, Yes ബാങ്കിൽ  3 ലക്ഷം രൂപ നിക്ഷേപിച്ച ഒരു പരിചയക്കാരൻ എനിക്കുണ്ടായിരുന്നു. 2018-ൽ തുടങ്ങിയ ഈ തകർച്ചയുടെ കാലഘട്ടത്തിൽ  അയാൾ Yes ബാങ്കിന്റെ സ്റ്റോക്ക് വിൽക്കാൻ വിസമ്മതിച്ചു. “വാങ്ങിയ വിലയിലേക്ക്  ഈ സ്റ്റോക്ക് തിരിച്ചു വരുമ്പോഴേ ഞാൻ ഇത് വിൽക്കു”, എന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ തീരുമാനം. ഈ ഒരൊറ്റ വാശിയിൽ അദ്ദേഹം എല്ലാം നോക്കിനിന്നു. അവസാനം, അദ്ദേഹത്തിന്റെ 3 ലക്ഷം രൂപയുടെ നിക്ഷേപം വെറും ₹25,000 രൂപയിൽ താഴെയായപ്പോൾ എല്ലാ പ്രതീക്ഷയും നഷ്ടപ്പെട്ട് ആ സ്റ്റോക്ക് മുഴുവൻ വിട്ടൊഴിഞ്ഞു.

ഒരുപാട് നിക്ഷേപകർ വരുത്തുന്ന ഒരു തെറ്റാണിത് – ചെറിയ  നഷ്ടത്തിൽ ഒരു സാധനം വിൽക്കാൻ മടികാണിച്ചു ആകെ മുങ്ങുന്ന അവസ്ഥ. 

2018 -ൽ 404 എന്ന റെക്കോർഡ് വിലയിൽ നിന്ന് വീണു തുടങ്ങിയ Yes ബാങ്കിന്റെ ഇന്നത്തെ വില 24.06 രൂപയാണ്. തിരിച്ചുവരവിന്റെ പാതയിലുള്ള ഒരു പ്രസ്ഥാനം എന്ന നിലക്ക് Yes ബാങ്കിന് നല്ല ഭാവിയുണ്ട് എന്ന് പല നിക്ഷേപകരും കരുതുന്നു.

ഇതുപോലുള്ള അനുഭവങ്ങൾ നിങ്ങൾക്കോ നിങ്ങളുടെ പരിചയക്കാർക്കോ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടോ? ഓഹരി വിപണിയിൽ നിന്ന് നിങ്ങൾ പഠിച്ച ഏറ്റവും വലിയ പാഠം എന്തായിരുന്നു?